De film Oppenheimer heeft een diepe indruk op me achtergelaten. Oppenheimer, de man achter de atoombom, sprak de beroemde woorden: “Ik ben de Dood geworden, de Vernietiger van Werelden.”

De atoombomaanvallen op Hiroshima en Nagasaki in 1945 hebben onthuld hoe verwoestend zelfs beperkt nucleair gebruik kan zijn. 

In Hiroshima stierven in de eerste maanden tussen de 90.000 en 166.000 mensen, en in Nagasaki vielen 60.000 tot 80.000 doden. 

Deze aantallen worden echter volledig overschaduwd door de vernietigende kracht van moderne bommen.

De bom op Hiroshima had een kracht van ongeveer 15 kiloton, wat neerkomt op 15.000 ton TNT, terwijl die op Nagasaki 25 kiloton was. 

Ter illustratie, de grootste kernbom in Amerika, de B-83, heeft een explosieve kracht van maar liefst 1.200 kiloton.

Op dit moment zijn er wereldwijd ongeveer 22.000 kernwapens, genoeg om de aarde 55 keer te vernietigen. 

Deze angstaanjagende cijfers roepen de vraag op wat de effecten ervan zijn op de mensheid. Dus wat doet een atoombom met je lichaam?

Dit artikel vertelt je de effecten van de vuurbal, schokgolf en radioactieve neerslag op het menselijk lichaam.

4 Directe Effecten van een Kernexplosie

Bij een kernexplosie treden onmiddellijk intense straling en hitte op. Deze straling, voornamelijk bestaande uit gammastralen en neutronen, duurt slechts een fractie van een seconde. 

1. Vuurbal. De hitte van de explosie verdampt het materiaal van de bom en creëert een vuurbal die snel groeit. Dit resulteert in een thermische flits die branden kan veroorzaken en ernstige brandwonden kan veroorzaken tot op een afstand van 30 kilometer.

2. Schokgolf. De schokgolf die volgt op de explosie veroorzaakt abrupte veranderingen in luchtdruk, bekend als overdruk. Dit kan gebouwen vernietigen en mensen verwonden door het effect van de druk op objecten en lichamen. De schokgolf verspreidt zich over een groeiend gebied, maar de destructieve kracht ervan neemt af naarmate de afstand groter wordt.

3. Radioactieve neerslag. Radioactieve neerslag, bekend als fallout, is een uniek bijproduct van kernexplosies. Dit bestaat uit radioactieve materialen die verspreid worden door de explosie en kan schadelijke stralingsniveaus veroorzaken over grote afstanden. Overlevenden worden geadviseerd om binnen te blijven in gebieden waar fallout wordt verwacht.

4. Elektromagnetische puls. In geval van een nucleaire explosie wordt ook een elektromagnetische puls (EMP) gegenereerd. Dit kan elektronische apparaten beschadigen en communicatiesystemen verstoren, wat ernstige gevolgen kan hebben voor militaire en civiele operaties die afhankelijk zijn van elektronische technologie.

Impact van Atoombomaanvallen op Hiroshima en Nagasaki

De atoombomaanvallen op Hiroshima en Nagasaki veroorzaakten enorme verliezen aan mensenlevens. 

Tussen de 90.000 en 166.000 mensen stierven in Hiroshima, terwijl nog eens 60.000 tot 80.000 mensen omkwamen in Nagasaki. 

Deze slachtoffers waren het gevolg van de kracht van de explosies en de intense hitte, evenals van acute stralingsblootstelling.

Op de lange termijn kan het onder andere kanker veroorzaken door mutaties in het DNA van cellen.

Bloedkanker. De meest ernstige langetermijneffecten bij overlevenden waren leukemie en andere vormen van kanker. Leukemie kwam vooral voor bij kinderen, ongeveer twee jaar na de aanvallen, en bereikte een piek vier tot zes jaar later. Andere vormen van kanker traden ongeveer tien jaar na de aanvallen op.

Geboorteafwijkingen. Na bijna zeventig jaar zijn de meeste overlevenden van de aanvallen overleden, en nu is de aandacht gericht op de gezondheidseffecten bij hun kinderen. Onderzoek heeft aangetoond dat blootstelling aan straling voor de geboorte kan leiden tot verschillende gezondheidsproblemen, zoals een klein hoofd en mentale achterstand.

Geen stralingsziekten meer. Gelukkig zijn er geen stralingsgerelateerde ziekten waargenomen bij de kinderen van overlevenden die na de bombardementen zijn geboren. De steden Hiroshima en Nagasaki zijn niet meer radioactief dan andere steden, dankzij de snelle afbraak van radioactieve stoffen na de explosies. 

De veerkracht van deze steden en hun bevolking herinnert ons eraan dat er hoop is voor de toekomst, zelfs na dergelijke verschrikkelijke tragedies.

Korte- en langetermijneffecten van straling

Directe Gevolgen:

Huidproblemen. De huid kan door de straling beschadigd raken, wat kan leiden tot tijdelijk haarverlies, blijvend verlies van lichaamshaar, jeuk en blaren.

Ademhalingsproblemen. De longen zijn gevoelig voor straling en kunnen ontstoken raken, wat kan leiden tot ademhalingsproblemen en zelfs de dood.

Vruchtbaarheidsproblemen. Straling kan tijdelijke of permanente schade veroorzaken aan de eierstokken en testikels, waardoor menstruatiestoornissen en onvruchtbaarheid kunnen ontstaan.

Langdurige Gevolgen:

Staar. Langdurige blootstelling aan straling kan oogproblemen veroorzaken, zoals staar, wat het gezichtsvermogen ernstig kan belemmeren.

Kanker. Straling verhoogt het risico op kanker op lange termijn. Verschillende vormen van kanker, zoals leukemie, huidkanker en longkanker, kunnen vele jaren na blootstelling optreden.

Effecten op Zwangerschap. Zwangere vrouwen die aan straling worden blootgesteld, kunnen een verhoogd risico lopen op miskramen, geboorteafwijkingen en ontwikkelingsstoornissen bij hun baby’s.

Effecten van Stralingsvergiftiging na een Nucleaire Aanval

Stralingsvergiftiging treedt op wanneer het lichaam te veel ioniserende straling absorbeert, zoals na een nucleaire aanval. Orgaanschade wordt vaak verdeeld in verschillende syndromen:

Prodromaal syndroom. Dit zijn de eerste symptomen die optreden voordat de ziekte volledig ontwikkelt, zoals misselijkheid, dorst, verlies van eetlust, koorts en diarree.

Beenmergfalen. Een dosis straling tussen 2 en 10 Gray kan leiden tot het falen van de bloedproductie door vernietiging van de stamcellen. Dit resulteert in ernstige bloedingen en infecties.

Gastro-intestinaal falen. Bij een dosis tussen 10 en 50 Gray kunnen de darmcellen en het beenmerg beschadigd raken, waardoor binnen enkele dagen uitputting en uitdroging optreden, resulterend in de dood.

Centraal zenuwstelsel falen. Bij blootstelling aan 50 Gray kan het centrale zenuwstelsel falen, wat leidt tot symptomen zoals braken, misselijkheid, diarree, sufheid, convulsies en uiteindelijk ademhalingsfalen en de dood.

“I am become Death, the Destroyer of Worlds.” – J. Robert Oppenheimer

Robert Oppenheimer, een belangrijke wetenschapper bij de ontwikkeling van de atoombom tijdens de Tweede Wereldoorlog, zei de beroemde woorden “Ik ben de dood geworden” toen hij getuige was van de eerste succesvolle atoombomtest op 16 juli 1945, bekend als de Trinity-test.

Deze zin komt voort uit oude Indiase religieuze teksten. Daarin beschrijft Heer Krishna zichzelf als de tijd, de grote vernietiger, die alle mensen zal vernietigen behalve de Pandava’s.

Oppenheimers gebruik van deze zin verwijst naar dit vers. Hij voelde zich als een kracht van vernietiging en macht, vergelijkbaar met het concept van Tijd zoals beschreven in de Bhagavad Gita.

Het citaat blijft een krachtige herinnering aan de verantwoordelijkheid van wetenschappers voor de gevolgen van hun ontdekkingen.

De Gevolgen van de Atoombom op Mensen: Een Overzicht

De gevolgen van de atoombom op mensen kunnen in vier fasen worden ingedeeld. 

De eerste fase (1-9 weken) is de meest dodelijke periode. Ongeveer 90% van de sterfgevallen komt door de hitte en de kracht van de explosie. De overige 10% is te wijten aan extreem hoge stralingsniveaus.

In de tweede fase (10-12 weken) sterven mensen door straling in een dodelijk bereik.

Na deze acute fase is er een derde periode (13-20 weken) waarin sommige overlevenden verbetering in hun toestand ervaren.

Ten slotte is er een vertraagde periode (20 weken en langer), waarin talrijke complicaties optreden, voornamelijk door het herstel van verwondingen. Bij blootstelling aan hoge doses straling kunnen onvruchtbaarheid, bloedstoornissen en andere gezondheidsproblemen optreden.

Bovendien verhoogt zelfs een matige stralingsdosis het risico op kanker op lange termijn. Na ongeveer vijf jaar neemt dit risico toe, en zijn er ook andere langetermijneffecten zoals staar en andere kleine gezondheidsproblemen.

Het Scenario bij een Nucleaire Bom

Als een 10 tot 20 kiloton nucleaire bom zou ontploffen op slechts 1 kilometer hoogte boven een dichtbevolkt gebied, zouden de gevolgen verschrikkelijk zijn.

De hitte van de explosie zou alles verdampen binnen een straal van enkele kilometers, terwijl duizenden mensen zouden verbranden. 

De drukgolf zou gebouwen doen instorten en mensen doden door vallend puin. Velen zouden tijdelijke of permanente blindheid en doofheid ervaren door de intense flits en druk.

Radiactieve neerslag zou stralingsziekte veroorzaken, met symptomen zoals misselijkheid, braken en ernstige bloedingen. Overlevenden zouden een verhoogd risico op kanker lopen, zoals leukemie en schildklierkanker.

Medische hulp zou ontoereikend zijn door de vernietiging van ziekenhuizen en het gebrek aan middelen. 

De menselijke tol van nucleaire wapens is enorm, en de gevolgen blijven decennia lang voelbaar.

Soorten Stralingsblootstelling na een Nucleaire Aanval

Na een nucleaire aanval kan het lichaam verschillende soorten straling ervaren. Deze straling is onderverdeeld in twee groepen: initiële straling en residuale straling. 

De initiële straling treedt op tijdens de explosie, terwijl de residuale straling wordt uitgezonden door materialen die zijn aangetast door de detonatie. 

Mensen kunnen tijdens een nucleaire aanval blootgesteld worden aan drie processen: thermische straling, beta-straling en gamma-straling.

Thermische straling veroorzaakt brandwonden, terwijl beta-straling oppervlaktebrandwonden kan veroorzaken. 

Gamma-straling kan diepe weefselschade veroorzaken. Er is ook het risico van interne stralingsvergiftiging door het inslikken van falloutdeeltjes.

Bij contact met fallout kunnen brandwonden over het hele lichaam optreden, terwijl thermische brandwonden meestal aan één zijde van het lichaam voorkomen. Kleding kan bescherming bieden tegen thermische straling, maar biedt geen bescherming tegen gamma-straling.

Infectieziekten na een Nucleaire Aanval:

Naast de directe effecten van straling kan een nucleaire aanval ook leiden tot een toename van infectieziekten. 

Dit komt door vervuild water, slechte hygiëne en overbevolkte omstandigheden na de ramp. 

Voorbeelden van infectieziekten zijn dysenterie, tyfus, hepatitis, cholera en andere besmettelijke ziekten. 

Take home message

De atoombomaanvallen op Hiroshima en Nagasaki in 1945 benadrukten de verwoesting die zelfs beperkt nucleair gebruik kan veroorzaken. 

Op dit moment zijn er wereldwijd ongeveer 22.000 kernwapens, genoeg om de aarde 55 keer te vernietigen. 

Maar wat zijn precies de effecten op de mensheid? Kortom, wat doet een atoombom met je lichaam?

Een atoombom veroorzaakt een vuurbal, schokgolf en straling. De vuurbal, ook bekend als thermische straling, zal vrijwel alles binnen enkele kilometers verdampen.

De schokgolf laat gebouwen instorten en veroorzaakt doden door vallend puin. 

Velen zullen tijdelijke of permanente blindheid en doofheid ervaren als gevolg van de intense flits en druk. De hitte en kracht van de explosie zijn verantwoordelijk voor 90% van de sterfgevallen, terwijl extreem hoge stralingsniveaus 10% van de sterfgevallen veroorzaken.

De effecten variëren van brandwonden tot kanker en onvruchtbaarheid. 

Het begrip over dergelijke onderwerpen is essentieel, en daarom is de steun van lezers cruciaal als ik 365 dagen per jaar educatief materiaal over medische onderwerpen wil blijven maken, gratis beginnersgidsen wil aanbieden en gratis kanalen wil blijven opzetten. 

Gezondheid is van onschatbare waarde, en betrouwbare informatie moet voor iedereen toegankelijk blijven. 

Mijn recente artikelen behandelden een aantal diverse onderwerpen, waaronder de stoffen die worden gebruikt bij euthanasie, wat levensmoeheid precies inhoudt, en de top 10 van belangrijkste doodsoorzaken in Nederland.

Neem ook gerust een kijkje op mijn YouTube-kanaal, waar ik de meest gestelde vragen in 1 minuut beantwoord.