Is Multivitaminen Slikken Zinvol?

50% van de Amerikanen neemt multivitaminen, en daar betalen ze voor. Maar liefst 12 miljard dollar per jaar. Multivitaminen zijn dus de meest verkochte supplementen ter wereld.

Maar als je gezond en gevarieerd eet heb je toch helemaal geen vitaminesupplement nodig? Kortom, is het geldverspilling of is multivitaminen slikken zinvol?

KORT ANTWOORD

Multivitaminen zijn in de meeste gevallen onnodig. Uit de voeding kan je namelijk alle essentiële vitamines binnenkrijgen. Volgens studies lijken vitaminesupplementen ook geen toegevoegde gezondheidsvoordelen op te leveren. Ze zullen je ook niet beschermen tegen kanker of hartaandoeningen. Dit blijkt uit een analyse onder honderden duizenden mensen. Uit kleinere onderzoeken blijkt dat multivitamines ook geen bescherming bieden tegen vertraagd denken, geheugenverlies, latere hartoperaties, hartaanvallen en ook niet tegen sterfgevallen. Hierbij moet wel vermeldt worden dat de onderzoeksresultaten soms gemengd zijn. Ook bij specifieke vitaminetekorten is een multivitamine misschien onverstandig omdat de multivitamine dan de opname van die benodigde vitamine kan vertragen. Multivitamine is met name zinvol als je onvoldoende voedingsstoffen vanuit je dieet binnenkrijgt, zoals wanneer je alleen pizza eet. Als je alles binnenkrijgt kan je maar beter afzien van dagelijkse multivitaminen. Kortom, compenseer ongezonde voedingsgewoonten niet met vitaminesupplementen en spendeer je geld aan gezonde voeding.

Dit artikel vertelt je de voor- en nadelen van multivitaminen inclusief de mogelijke schadelijke bijwerkingen.

man houdt multivitaminen vast

Voordelen multivitaminen

Sommige groepen kunnen baat hebben bij bepaalde vitaminen.

Ouderen. Als je ouder wordt zal het vermogen om voedingsstoffen op te nemen afnemen. Mogelijk kan dan een voedingssupplement je zenuwstelsel, organen en huid dan extra beschermen. Zo kan de vitamine B12-opname afnemen als je ouder wordt. Bovendien hebben ouderen soms ook meer vitamine D en calcium nodig.

Losse vitamine. Mogelijk heb je een losse vitamine nodig. Als je in de winter te weinig buiten komt en dus te weinig wordt blootgesteld aan zonlicht kan een vitamine D-supplement gewenst zijn. Of denk bijvoorbeeld aan foliumzuur voor en tijdens de zwangerschap om neurale buisdefecten te voorkomen (open ruggetje). 

Vegetariërs. Dierlijke voedingsmiddelen zijn rijk aan vitamine B12. Dit betekent dat veganisten en vegetariërs een groter risico lopen op vitaminetekorten. Daarnaast lopen ze ook een verhoogde kans op tekorten aan zink, calcium, vitamine D, ijzer en omega 3-vetzuren.

Om optimaal te kunnen functioneren heeft je lichaam verschillende vitaminen en mineralen nodig. Als je hier te weinig van binnenkrijgt kan een multivitamine voordelig zijn.

Ook lijken multivitaminen een positief effect te hebben op het humeur en het geheugen. De antioxidanten lijken zelfs de de achteruitgang van bepaalde blindheid te vertragen.

Voordelen multivitaminen: 

  1. meer energie (B-vitamines): je lichaam moet immers harder werken als het te weinig vitaminen binnen krijgt
  2. minder stress
  3. beter humeur
  4. minder angst
  5. goed voor spieren en botten
  6. goed voor de immuunfunctie
  7. spierkracht behoud
  8. goed voor de hersenen
  9. verbetert kortetermijngeheugen
  10. mogelijk verlengde levensduur: langere telomeerlengte 
  11. gezonde ogen
  12. hartgezondheid
  13. gezond haar
  14. gezonde nagels
  15. gezonde huid

Wees je ervan bewust dat veel van deze voordelen niet onomstotelijk zijn bewezen onder de mensen die voldoende vitamines binnenkrijgen.

Volgens de meeste onderzoeken zullen multivitaminen het hart en de hersenen niet beschermen. Er zijn zelfs nadelen aan verbonden.

Nadelen multivitaminen

Te veel vitamines. Als je al een nutriëntrijk dieet volgt neemt de kans op schadelijke effecten toe als je ook nog eens hoge doseringen multivitamine inneemt.

Schadelijk. Bij hoge doseringen kunnen beta-caroteen en vitamine E-supplementen schadelijk zijn. Dit blijkt uit eerdere studies.

Zware metalen. Jammer genoeg bevatten veel generieke multivitaminen zware metalen. In je lichaam kunnen deze metalen zich afzetten wat mogelijk gezondheidsproblemen veroorzaakt. Zo wordt het in verband gebracht met dementie. Je wilt natuurlijk niet elke dag schadelijke verontreinigingen binnenkrijgen.

Geldverspilling. Aangezien vitaminesupplementen geen toegevoegde gezondheidsvoordelen op lijken te leveren is het voor de meeste mensen geldverspilling.

Bijwerkingen. Aanvankelijk kunnen er darmklachten optreden. Maar er zijn nog meer bijwerkingen die je in je achterhoofd moeten houden.

Bijwerkingen multivitaminen

Als je voor het eerst multivitamine neemt kunnen er darmgerelateerde bijwerkingen optreden. Gelukkig zullen ze meestal snel verdwijnen.

Bijwerkingen te veel vitamine C:

  1. misselijkheid
  2. maagkrampen 
  3. diarree

Bijwerkingen te veel selenium en zink:

  1. maag- en darmklachten
  2. vermoeidheid
  3. haaruitval

Bij de meeste vitaminen zullen hoge doseringen tot weinig bijwerkingen leiden. Andere bijwerkingen komen zelden voor. 

Er zijn echter nog andere ingrediënten die bijwerkingen kunnen veroorzaken.

Aangezien multivitaminen vaak ook mineralen bevatten zoals ijzer, calcium, kalium, magnesium en zink kunnen grote hoeveelheden tot bijwerkingen leiden zoals:

  1. vaker naar het toilet
  2. vlekken op de tanden
  3. verwardheid
  4. slap gevoel
  5. spierzwakte
  6. maagbloedingen
  7. onregelmatig hartslag

Take home message

Steeds meer mensen schieten in de stress als ze een dagje minder voedingsstoffen binnenkrijgen. 

En hier wordt op ingespeeld. Multivitaminen zijn een big business. Maar is multivitaminen slikken zinvol?

Multivitaminen lijken het risico op hartziekten, cognitieve achteruitgang, kanker en een vroegtijdige dood niet te verlagen.

Sommige studies hebben wel een positief verband aangetoond, maar over het algemeen zijn de onderzoeksresultaten gemengd. Hetzelfde geldt voor onderzoeken naar kanker.

Voor de meeste mensen is het verstandiger om het geld aan gezonde producten te spenderen zoals fruit, groenten, magere zuivelproducten en volkoren granen. 

Zorg daarnaast voor een gezond gewicht, verminder de inname van zouten en verzadigde vetten en zorg voor voldoende lichaamsbeweging.

Over Diederik

Diederik heeft een medisch-wetenschappelijke achtergrond. In zijn vrije tijd schrijft hij onder andere over gezondheidskwesties voor Human Nature.

Bronnen

Sesso, H. D., Christen, W. G., Bubes, V., Smith, J. P., MacFadyen, J., Schvartz, M., … & Gaziano, J. M. (2012). Multivitamins in the prevention of cardiovascular disease in men: the Physicians’ Health Study II randomized controlled trial. Jama, 308(17), 1751-1760.

Schouweiler, H., Neher, J. O., & St Anna, L. (2012). Multivitamins for healthy children: What are the true benefits?.