Geschreven door Dirk Cornelis, BSc
Vitamines zijn van levensbelang. Ze zijn naast de groei en ontwikkeling ook betrokken bij een hele hoop lichaamsfuncties en lichaamsprocessen.
Als je er te weinig van binnenkrijgt, kunnen er vervelende symptomen en complicaties optreden. Het is daarom belangrijk dat tekorten tijdig worden opgespoord.
Er is een hele waslijst aan belangrijke vitamines. Een tekort aan elk van die vitamines kan bepaalde symptomen veroorzaken.
Dus heb ik vitamine tekort?
KORT ANTWOORD
Aan de hand van lichamelijke en mentale symptomen kun je een vitaminetekort herkennen, maar alleen met een bloedonderzoek kan een vitaminetekort bevestigd worden. Bij het vermoeden van een vitaminetekort moet je langs de huisarts die een bloedonderzoek aan kan vragen. Aan de hand van de symptomen en risicofactoren kan er voor een bloedonderzoek gekozen worden.
Dit artikel vertelt je de symptomen van verschillende vitaminetekorten inclusief een handige lijst met de aanbevolen hoeveelheden vitaminen om tekorten te voorkomen.
Heb ik vitamine C Tekort?
Zo’n 7% van de bevolking krijgt te weinig vitamine C binnen.
Vitamine C is cruciaal voor je immuunsysteem. Daarnaast is het betrokken bij de collageenproductie en vermindert het allergische reacties.
Vitamine C is cruciaal voor de collageenproductie. Collageen zit in je huid, botten, gewrichten, haar, en bloedvaten.
De meest voorkomende symptomen van vitamine C tekort zijn:
- blauwe plekken
- kneuzingen
- beschadigde of bobbelige ruwe huid
- rood en bloedend tandvlees
- kurkentrekkervormig haar
- vermoeidheid
- helderrode haarzakjes
- lepelvormige vingernagels
- een verminderde immuunfunctie.
Een van de eerste zichtbare symptomen zijn blauwe plekken. Een veel voorkomend teken van vitamine C-tekort is rood, gezwollen en bloedend tandvlees.
In dit artikel vertellen we meer over vitamine C tekort.
Heb ik Vitamine D-Tekort?
Vitamine D is de zonvitamine genoemd, maar helaas schijnt de zon niet altijd en komen we ook niet altijd buiten waardoor de kans op vitamine D tekort toeneemt.
50% van de mensen komt onvoldoende buiten waardoor het vaker voorkomt. Daarnaast krijgen we vaak ook te weinig vitamine D-rijke voedingsmiddelen binnen.
Vitamine D is essentieel voor gezonde botten, hersenen, immuunfunctie, zenuwstelsel, zwangerschap, insulinespiegels, hartgezondheid en de longfunctie.
Symptomen van Vitamine D-tekort zijn:
- vermoeidheid
- regelmatige ziekte of infectie
- vermindert algemeen welzijn
- spierpijn
- bot- en rugpijn
- slechte wondgenezing
- moeite met traplopen of opstaan
- slecht humeur
- haaruitval
Gevolgen van langdurige vitamine D-tekorten:
- stressfracturen: met name in de benen, heupen en bekken
- infecties
- hart- en vaataandoeningen
- auto-immuunziektes
- neurologische aandoeningen
- complicaties tijdens de zwangerschap
- bepaalde kankers
Soms treden de symptomen pas na maanden tot jaren op en soms zul je helemaal geen symptomen ervaren.
Heb ik Vitamine B12-tekort?
Vitamine B12 is cruciaal voor het zenuwweefsel, de aanmaak van rode bloedcellen en de hersenfunctie.
Een tekort kan blijvende zenuwschade veroorzaken. Vroege opsporing is dus belangrijk.
Tussen de 2,5 en 26% van de bevolking heeft een nog niet waarneembaar vitamine B12-tekort.
Symptomen van vitamine B12-tekort:
- energiegebrek, extreme vermoeidheid
- paresthesie: pinnen-en-naaldengevoel
- rode, pijnlijke tong
- problemen met begrip, beoordelingsvermogen en geheugen
- zweren in de mond
- spierzwakte
- verstoord gezichtsvermogen
- psychische problemen zoals verwardheid en depressie
Een tekort aan vitamine B12 kan bloedarmoede veroorzaken. Onbehandeld kan het tot de volgende symptomen leiden:
- gebrek aan energie, (extreme) vermoeidheid, zwakte
- kortademigheid, ademnood
- licht in het hoofd
- hartkloppingen
- gladde tong
- bleke huid
- verlies van eetlust
- flauw gevoel
- diarree, constipatie, winderigheid
- mentale problemen: geheugenverlies, depressie, gedragsveranderingen
- zenuwproblemen: tintelingen, gevoelloosheid, loopproblemen, spierzwakte
- verlies van gezichtsvermogen
In dit artikel vertellen we alles over een vitamine B12 tekort, hoe het gediagnosticeerd wordt, de behandeling en hoe je het in de toekomst kunt voorkomen.
Heb ik vitamine B6-Tekort?
Er zijn 8 B-vitaminen die je allemaal nodig hebt om gezond te blijven. Ze zijn met name belangrijk voor de celgezondheid en een energiek gevoel.
Vitamine B6, (pyridoxine) is een van die acht B-vitamines en is belangrijk voor de productie van rode bloedcellen en neurotransmitters en voor de stofwisseling van eiwitten, koolhydraten en vetten.
Symptomen van een vitamine B-tekort zijn:
- schilferend eczeem
- zenuwproblemen
- ontstoken tong
- droge lippen
Psychologische symptomen bij volwassenen:
- verwardheid
- depressie
- toevallen
Lees hier meer over vitamine b6 tekort
Heb ik vitamine A-tekort?
Je hebt vitamine A nodig voor een sterk immuunsysteem, een goed gezichtsvermogen en vruchtbaarheid.
De meest voorkomende symptomen van vitamine a tekort:
- droge ogen en huid
- slechte wondgenezing
- nachtblindheid
- keel- en borstinfecties
- onvruchtbaarheid
- groeiproblemen
- acne
Het onvermogen om tranen te produceren is één van de eerste symptomen van een vitamine A-tekort is .
In ontwikkelde landen is een vitamine A tekort zeldzaam. In dit artikel vertellen we meer over vitamine A tekort.
Diagnose vitamine tekort
Een vitaminetekort kan vastgesteld worden aan de hand van symptomen en bloedonderzoek.
De vitamine spiegels kunnen gecontroleerd worden als er risicofactoren aanwezig zijn of als je bepaalde aandoeningen hebt.
Met een bloedtest kunnen vitamines gemeten worden en tekorten worden vastgesteld. Bij een vitamine wordt bijvoorbeeld 25-hydroxyvitamine (25(OH)D) gemeten.
Vitamine tekort voorkomen
Je wilt niet te weinig maar ook niet te veel vitamines binnenkrijgen, want overmatige hoeveelheden vitaminen kunnen soms namelijk giftig zijn.
Om je uren aan research te besparen hebben we de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamines in kaart gebracht.
De aanbevolen dagelijkse hoeveelheden van verschillende vitamines:
- Vitamine A: 680 microgram voor een volwassen vrouw en 800 microgram voor een volwassen man
- Vitamine B1: 0,7 en 0,8 mg/dag voor volwassen vrouwen, 1 mg/dag voor zwangere vrouwen en 0,9 en 1,2 mg/dag voor volwassen mannen
- Vitamine B2: 1,6 mcg vitamine B2 voor volwassen
- Vitamine B3: 13 milligram voor volwassen vrouwen en 17 milligram voor volwassen mannen
- Vitamine B5: 5 mg voor volwassenen
- Vitamine B6: 1,5 milligram voor volwassenen
- Vitamine B8: 40 mcg voor volwassenen
- Vitamine B11: 300 microgram voor volwassenen
- Vitamine B12: 2,8 microgram voor volwassenen
- Vitamine C: 75 mg voor volwassenen
- Vitamine D: 10 tot 20 microgram (in de meeste gevallen)
- Vitamine E: 11 milligram voor volwassen vrouwen en 13 milligram voor volwassenen mannen
Take home message
Vitaminen zijn betrokken bij cruciale lichamelijke processen en organen. Zo is vitamine D essentieel voor gezonde botten en tanden, afweer, hersenen, zenuwstelsel, zwangerschap, gewichtsverlies, gezondheid van je hart, de genexpressie en de longfunctie.
Dus bij bijvoorbeeld een vitamine D tekort kunnen er een reeks aan verschillende symptomen optreden, zoals vermoeidheid, haaruitval, slechte wondgenezing, rugpijn en depressieve symptomen.
Onbehandeld kan vitamine D tekort leiden tot infecties, stressfracturen, hart- en vaataandoeningen.
Maar er is nog een hele waslijst aan andere vitamines. Dus heb ik vitamine tekort?
Met een bloedonderzoek kan een vitaminetekort aangetoond worden. Dit onderzoek kan je huisarts aan de hand van de symptomen en risicofactoren aanvragen.
Kortom, verschillende vitamines zijn bij verschillende functies en processen betrokken, dus verschillende vitaminetekorten kunnen verschillende symptomen veroorzaken.
Over Diederik
Bronnen
Green, R., Allen, L. H., Bjørke-Monsen, A. L., Brito, A., Guéant, J. L., Miller, J. W., … & Yajnik, C. (2017). Vitamin B12 deficiency. Nature reviews Disease primers, 3(1), 1-20.
Forrest, K. Y., & Stuhldreher, W. L. (2011). Prevalence and correlates of vitamin D deficiency in US adults. Nutrition research, 31(1), 48-54.
Sommer, A. (2001). Vitamin A deficiency. e LS.
Ruzicka, T., Larsen, F. G., Galewicz, D., Horváth, A., Coenraads, P. J., Thestrup-Pedersen, K., … & Zultak, M. (2004). Oral alitretinoin (9-cis-retinoic acid) therapy for chronic hand dermatitis in patients refractory to standard therapy: results of a randomized, double-blind, placebo-controlled, multicenter trial. Archives of dermatology, 140(12), 1453-1459.
Schindler, M., Drozdenko, G., Kühl, A. A., & Worm, M. (2014). Immunomodulation in patients with chronic hand eczema treated with oral alitretinoin. International archives of allergy and immunology, 165(1), 18-26.
West, K. P., & Darnton-Hill, I. (2008). Vitamin A deficiency. In Nutrition and health in developing countries (pp. 377-433). Humana Press.
Ozuguz, P., Dogruk Kacar, S., Ekiz, O., Takci, Z., Balta, I., & Kalkan, G. (2014). Evaluation of serum vitamins A and E and zinc levels according to the severity of acne vulgaris. Cutaneous and ocular toxicology, 33(2), 99-102.
Sommer, A. (2008). Vitamin A deficiency and clinical disease: an historical overview. The Journal of nutrition, 138(10), 1835-1839.
Haq, A., Svobodová, J., Imran, S., Stanford, C., & Razzaque, M. S. (2016). Vitamin D deficiency: A single centre analysis of patients from 136 countries. The Journal of steroid biochemistry and molecular biology, 164, 209-213.
Wacker, M., & Holick, M. F. (2013). Sunlight and Vitamin D: A global perspective for health. Dermato-endocrinology, 5(1), 51-108.
Holick, M. F. (2012). Evidence-based D-bate on health benefits of vitamin D revisited. Dermato-endocrinology, 4(2), 183-190.
Tang, G. (2010). Bioconversion of dietary provitamin A carotenoids to vitamin A in humans. The American journal of clinical nutrition, 91(5), 1468S-1473S.
Maggini, S., Wenzlaff, S., & Hornig, D. (2010). Essential role of vitamin C and zinc in child immunity and health. Journal of International Medical Research, 38(2), 386-414.
Ströhle, A., & Hahn, A. (2009). Vitamin C and immune function. Medizinische Monatsschrift fur Pharmazeuten, 32(2), 49-54.
Carr, A. C., & Maggini, S. (2017). Vitamin C and immune function. Nutrients, 9(11), 1211.
Brown, M. J., & Beier, K. (2017). Vitamin B6 deficiency (pyridoxine).
Ueland, P. M., McCann, A., Midttun, Ø., & Ulvik, A. (2017). Inflammation, vitamin B6 and related pathways. Molecular aspects of medicine, 53, 10-27.
Garcia-Diaz, D. F., Lopez-Legarrea, P., Quintero, P., & Martinez, J. A. (2014). Vitamin C in the treatment and/or prevention of obesity. Journal of nutritional science and vitaminology, 60(6), 367-379.
Helmersson, J., Ärnlöv, J., Larsson, A., & Basu, S. (2008). Low dietary intake of β-carotene, α-tocopherol and ascorbic acid is associated with increased inflammatory and oxidative stress status in a Swedish cohort. British journal of nutrition, 101(12), 1775-1782.
Pullar, J. M., Carr, A. C., & Vissers, M. (2017). The roles of vitamin C in skin health. Nutrients, 9(8), 866.
Almohanna, H. M., Ahmed, A. A., Tsatalis, J. P., & Tosti, A. (2019). The role of vitamins and minerals in hair loss: a review. Dermatology and therapy, 9(1), 51-70.
Kjeldby, I. K., Fosnes, G. S., Ligaarden, S. C., & Farup, P. G. (2013). Vitamin B6 deficiency and diseases in elderly people–a study in nursing homes. BMC geriatrics, 13(1), 1-8.
