Wat Gebeurt er met je Lichaam als je Dood Bent? Een Overzicht.

Als je geboren wordt, is één ding zeker: dat je uiteindelijk sterft, hoogstwaarschijnlijk aan kanker, dementie of een hartaandoening. 

Dan geven we onszelf terug aan de natuur en worden we voedsel voor de wormen. Elke dag reflecteer ik op een positieve manier over dit gegeven (memento mori), omdat de dood het leven betekenis geeft. 

Maar wat voor veranderingen ondergaat je lichaam dan eigenlijk? Misschien heb je gehoord dat je ontlasting verliest of dat je gaat rotten.

Dus wat gebeurt er met je lichaam als je dood bent?

KORT ANTWOORD

Na het stoppen van het hart ontspannen alle spieren (primaire flacciditeit), waardoor de meeste mensen bij de dood ontlasting en urine verliezen. Vervolgens begint het bloed te stollen en zich door de zwaartekracht naar de lagere delen van het lichaam te verplaatsen (livor mortis), gevolgd door de afkoeling van het lichaam (algor mortis). Na 2-6 uur worden de spieren stijf door biochemische veranderingen (rigor mortis).

Het ontbindingsproces begint, waarbij bacteriën in de darmen zich vermenigvuldigen en gas produceren, wat leidt tot zwelling van het lichaam. Na de stijve fase breken eiwitten af (proteolyse), waardoor het lichaam, spieren en weefsels zoals de huid weer ontspannen en verslappen (secundaire flacciditeit), waardoor het gemakkelijker wordt om de botstructuur eronder te zien.

Na enkele dagen wordt de huid donkerder en krijgt deze een gemarmerd uiterlijk doordat hemoglobine aan zwavel bindt. Ook ontstaan er blaren omdat de druk in het lichaam toeneemt, waardoor de huidlagen loslaten en er vloeistoffen tussen deze lagen komen. Hierna zullen lichaamsvloeistoffen uit de openingen komen, zullen vliegen eieren leggen in en rond de lichaamsopeningen, wat leidt tot het uitkomen van maden die het vlees beginnen te eten. Uiteindelijk worden aaseters aangetrokken, verdwijnen alle zachte weefsels en blijft alleen het skelet over.

Dit klinkt allemaal heel naar, maar in principe worden we dus aan de natuur teruggegeven, waardoor je zou kunnen stellen dat je voor altijd voortleeft in alles en iedereen.

In dit artikel lees je stap voor stap wat er gebeurt als je sterft, inclusief een paar interessante feitjes over de dood.

illustratie van een nep skelet dat in de natuur ligt

17 Fascinerende Feiten over de Dood

illustratie van een neppe schedel met bloemen in de natuurZelfs na de dood blijven sommige lichaamsdelen actief. Nagels blijven bijvoorbeeld groeien, zij het heel langzaam.

In sommige gevallen kunnen overledenen nog steeds huilen. Dit komt door het vrijkomen van vocht uit de ogen als gevolg van het ontbindingsproces.

Het grootste deel van de bevolking sterft tussen 6 uur ’s ochtends en 6 uur ’s avonds, wanneer het lichaam het meest actief is.

In sommige culturen, zoals in Tibet, worden lichamen aan gieren gevoerd als onderdeel van de begrafenisrituelen.

Wetenschappers gebruiken soms varkens als stand-ins voor menselijke lichamen bij het bestuderen van de ontbinding, omdat hun lichaamsstructuur vergelijkbaar is.

Sommige lichamen kunnen mummificeren in plaats van te ontbinden, afhankelijk van factoren zoals temperatuur en vochtigheid.

Het proces van ontbinding kan versnellen als een lichaam in water wordt geplaatst, vanwege de aanwezigheid van waterdieren en microben.

Na de dood kan het lichaam ‘post-mortem spasmen’ vertonen, waarbij spieren samentrekken als gevolg van het vrijkomen van opgeslagen energie.

Sommige mensen ervaren ’terminale luciditeit’, waarbij ze kort voor hun dood helder en bewust worden, zelfs als ze eerder dementie hadden.

‘Seconden na de dood’ zijn een echt ding. De hersenen kunnen enkele seconden na het stoppen van de hartslag nog activiteit vertonen.

Lijken kunnen ook ‘lijkenwas’ ontwikkelen, een wasachtige substantie die zich op de huid vormt als gevolg van het ontbindingsproces.

Forensisch onderzoek kan vaak bepalen wanneer iemand is gestorven door verschillende factoren, zoals de mate van ontbinding en de omstandigheden rondom het lichaam.

Weetje

Wist je dat we allemaal van sterrenstof zijn gemaakt? Bijna alle elementen in het menselijk lichaam zijn ontstaan in het binnenste van een ster, en velen zijn zelfs door meerdere supernova-explosies gegaan.

Wat gebeurt er met je lichaam als je doodgaat?

Ten eerste wordt je lichaam koud en stijf. Daarna begint je lichaam af te breken, net zoals voedsel dat bederft. 

Bacteriën in je lichaam gaan wild tekeer en produceren gassen die ervoor zorgen dat je opzwelt. Dit alles zorgt voor een vieze geur.

Normaal gesproken arriveren insecten al na 10 minuten. Zo worden er vliegen aangetrokken die eitjes leggen op je lichaam. 

Uiteindelijk worden die eitjes larven die zich tegoed doen aan je weefsels.

Zelfs na de dood blijft je lichaam nog van nut. Het verandert de grond waarin het ligt door voedingsstoffen vrij te geven. 

Deze voedingsstoffen zijn nuttig voor planten om te groeien. Dus, hoewel je niet meer leeft, draag je nog steeds bij aan de natuur.

Mensen hebben door de eeuwen heen manieren bedacht om het ontbindingsproces te vertragen. 

Soms worden lichamen gebalsemd, wat betekent dat er chemicaliën in het lichaam worden geïnjecteerd om het langer te bewaren. 

Dit gebeurt vaak om geliefden de kans te geven om afscheid te nemen van de overledene.

Kortom, hoewel de dood een eng idee kan zijn, is het eigenlijk een natuurlijk proces dat ons helpt om de cyclus van het leven te begrijpen.

Hoe verloopt ontbinding van een lichaam?

Ontbinding is wat er met een lichaam gebeurt nadat het is gestorven. Het is eigenlijk een heel natuurlijk proces dat in vier verschillende stadia verloopt.

Afbraak. In het eerste stadium, genaamd autolyse, begint het lichaam te veranderen. Dit gebeurt omdat de cellen in het lichaam geen energie meer krijgen van de bloedsomloop. Zonder deze energie beginnen de cellen te sterven, wat leidt tot de afbraak van weefsels en organen. Tijdens autolyse worden enzymen binnen de cellen geactiveerd, wat resulteert in de afbraak van eiwitten en andere moleculen. Dit proces zorgt ervoor dat het lichaam snel begint te verzachten en te veranderen van structuur.

Opzwelling. Het tweede stadium staat bekend om de opzwelling van het lichaam. Dit komt door de activiteit van bacteriën die zich beginnen te voeden met de ontbindende weefsels. Deze bacteriën produceren gassen als bijproduct van hun spijsverteringsproces, wat leidt tot een ophoping van gas binnen het lichaam. Hierdoor zwelt het lichaam op en kan het zelfs vervormd raken. De huid kan opzwellen en uitrekken, waardoor het lichaam een opgeblazen uiterlijk krijgt.

Actief Verval. Tijdens het derde stadium begint het lichaam op een sneller tempo te ontbinden. Dit komt doordat de bacteriën en andere micro-organismen die het lichaam binnendringen, actiever worden. Ze voeden zich met de overblijfselen van de ontbindende weefsels, waardoor deze verder afbreken. Tijdens deze fase kunnen er vloeistoffen vrijkomen uit het lichaam, wat kan leiden tot lekkages en het ontstaan van een karakteristieke geur van ontbinding.

Skeletvorming. Het laatste stadium van ontbinding is skeletvorming. Tegen deze tijd zijn de meeste zachte weefsels van het lichaam volledig afgebroken. Wat overblijft zijn voornamelijk de botten en eventuele resterende bindweefsel. Dit is het punt waarop het lichaam vaak wordt geïdentificeerd als een skelet. Het proces van ontbinding is nu voltooid, hoewel het kan variëren in duur afhankelijk van verschillende factoren zoals temperatuur, vochtigheid en de aanwezigheid van insecten en andere organismen.

Elke fase van ontbinding wordt gekenmerkt door specifieke veranderingen in het lichaam. Deze veranderingen omvatten het vrijkomen van gassen en vloeistoffen, verkleuring van de huid en de stijfheid van de spieren. 

Hoewel ontbinding een natuurlijk en onvermijdelijk proces is, blijft het een intrigerend onderwerp van studie voor forensisch onderzoekers, biologen en antropologen, die proberen de mysteries van de dood en degradatie te ontrafelen.

Wat gebeurt er met je lichaam als je overlijdt? (Tabel)

Hier is een overzicht van de verschillende stadia van ontbinding die optreden na de dood, gerangschikt in chronologische volgorde:

Tijdstip

Gebeurtenis

Direct na dood

Na het stoppen van het hart ontspannen alle spieren (primaire flacciditeit), wat leidt tot ontlasting en urineverlies. Het bloed begint te stollen en zakt naar de lagere delen van het lichaam door de zwaartekracht (livor mortis). Tegelijkertijd begint het lichaam af te koelen (algor mortis).

2-6 uur na dood

Spieren worden stijf door biochemische veranderingen (rigor mortis).

Na enkele uren

Het ontbindingsproces begint: bacteriën in de darmen vermenigvuldigen zich en produceren gas, wat leidt tot zwelling van het lichaam. Insecten arriveren om het proces verder te versnellen.

Na stijve fase

Eiwitten breken af (proteolyse), wat resulteert in het ontspannen van het lichaam en de spieren (secundaire flacciditeit). Hierdoor wordt het gemakkelijker om de botstructuur te zien.

Na enkele dagen

De huid wordt donkerder en krijgt een gemarmerd uiterlijk doordat hemoglobine aan zwavel bindt. Blaren ontstaan door toenemende druk in het lichaam, wat leidt tot het loslaten van huidlagen en het verschijnen van vloeistoffen. Vliegen leggen eieren in en rond lichaamsopeningen, resulterend in de uitkomst van maden die het vlees beginnen te eten.

Uiteindelijk

Aaseters worden aangetrokken en consumeren alle zachte weefsels, waardoor alleen het skelet overblijft.

Wat gebeurt er met het lichaam als je sterft?

Wanneer je sterft, stopt je lichaam met ademen, je hart houdt op met kloppen en je hersenen functioneren niet meer.

De dood is een proces waarbij al deze vitale functies geleidelijk aan ophouden. Dit kan snel of langzaam gebeuren.

Na de dood ondergaat je lichaam verschillende veranderingen. Het wordt koud, je huid verandert van kleur en textuur, en je spieren ontspannen en verstijven.

Het moment van de dood wordt vastgesteld wanneer je hart en ademhaling stoppen, of wanneer er hersendood optreedt.

Over het algemeen is het moment van overlijden niet pijnlijk. Mensen met terminale aandoeningen krijgen vaak pijnmedicatie om comfortabel te zijn tijdens het stervensproces.

In de eerste uren na de dood ontspannen alle spieren zich, gevolgd door spierstijfheid. Het lichaam koelt af en de spieren worden stijf.

Na een aantal uur ontstaat er maximale spierstijfheid, die na een dag of twee weer afneemt. Dit hele proces duurt meestal één tot drie dagen.

Take home message

Dus wat gebeurt er met je lichaam als je dood bent? Dus wat gebeurt wat gebeurt er met je lichaam als je doodgaat? Oftewel, wat gebeurt er met je lichaam als je overlijdt en wat gebeurt er met het lichaam als je sterft?

Wanneer iemands hart stopt, ontspannen alle spieren, wat vaak resulteert in het onvrijwillig verliezen van ontlasting en urine. Vervolgens begint het bloed te stollen en zakt het naar de onderkant van het lichaam. Het lichaam koelt af en na een paar uur worden de spieren stijf.

Het ontbindingsproces begint met bacteriën in de darmen die zich vermenigvuldigen en gas produceren, wat leidt tot zwelling van het lichaam. Insecten kunnen al binnen 10 minuten verschijnen. Na de stijve fase breken eiwitten af, waardoor het lichaam, spieren en weefsels ontspannen en verslappen, en de botstructuur eronder zichtbaar wordt.

Na enkele dagen wordt de huid donkerder en krijgt het een gemarmerd uiterlijk. Blaren kunnen ontstaan door toenemende druk in het lichaam, waardoor huidlagen loslaten en vloeistoffen tussen deze lagen komen. Vloeistoffen zullen uit openingen komen en vliegen leggen eieren in en rond de lichaamsopeningen, waardoor maden ontstaan die het vlees beginnen te eten. Ten slotte worden aaseters aangetrokken, verdwijnen alle zachte weefsels en blijft alleen het skelet over.

Hoewel dit proces misschien onaangenaam klinkt, is het een natuurlijk onderdeel van de cyclus van het leven. Het kan worden gezien als een manier om terug te keren naar de natuur, waarbij we in zekere zin voortleven in alles en iedereen om ons heen.

Over Diederik

Diederik heeft een medisch-wetenschappelijke achtergrond. In zijn vrije tijd schrijft hij onder andere over gezondheidskwesties voor Human Nature.

Bronnen

Zhou, C., & Byard, R. W. (2011). Factors and processes causing accelerated decomposition in human cadavers–an overview. Journal of forensic and legal medicine, 18(1), 6-9.