Over het algemeen geldt: je kan drie weken zonder voedsel maar slechts drie dagen zonder water. Niet eten wordt ook wel vasten genoemd.
Er bestaan zelfs vastklinieken waar mensen langere periodes niet eten en het personeel de mensen ondersteunt om er zeker van te zijn dat het vasten goed verloopt.
Je wilt je bewustzijn natuurlijk niet verliezen, dus na hoeveel dagen niet eten val je flauw?”
Na hoeveel dagen niet eten je flauw valt hangt af van je gezondheid, metabolisme en omstandigheden. Met bloedarmoede of een ontregelde bloedsuikerspiegel kun je dezelfde dag nog flauwvallen. Suikerpatiënten kunnen door opstapeling van ketonen binnen 3 dagen flauwvallen. Maar gezonde mensen worden naarmate ze langer vasten sneller licht in het hoofd (orthostatische hypotensie), waardoor ze bij te plotselinge bewegingen flauw kunnen vallen.
Dit artikel vertelt je hoe lang je zonder eten kunt inclusief welke fases je daarbij doorloopt.
Hoe lang kan je zonder eten
Mits genoeg water wordt gedronken, kan een mens ongeveer 40 dagen zonder voedsel overleven.
Levensbedreigende symptomen van hongersnood beginnen rond de 30 tot 40 dagen en zijn een verzwakt immuunsysteem, verlaagde lichaamstemperatuur en orgaanfalen.
Waarom sommige mensen langer kunnen vasten dan anderen zal voorlopig nog onbekend blijven omdat dit onder onethisch onderzoek valt.
Om deze reden is er alleen informatie over hongerstakingen beschikbaar. Uit deze data blijkt dat de dood na ongeveer 45 tot 61 dagen optreedt.
Deze informatie is afkomstig uit de jaren tachtig tijdens de hongerstakingen van de Maze Prison in Belfast.
De meest voorkomende doodsoorzaak is orgaanfalen of een hartinfarct. Het hart heeft dan geen brandstof meer om het bloed effectief en krachtig door het gehele lichaam te pompen.
De inefficiënte pompfunctie leidt vervolgens tot hart- en orgaanfalen.
Bepalende factoren:
- Lichaamsgewicht en lichaamssamenstelling
- Genetische variatie: stofwisselingssnelheid
- Waterinname
- Spiermassa: meer spiermassa verhoogd de calorie consumptie
- Geslacht: vrouwen hebben een grotere relatieve vetvoorraad en minder spiermassa.
Fases als je niet eet
Wanneer je stopt met eten gaat je lichaam een aantal verschillende fasen door.
Fase 1: Suikervoorraad. Vanaf het moment dat je stopt met eten, begint het lichaam de bloedsuikerspiegel op peil te houden door suikers in de spieren en lever vrij te maken.
Fase 2: Vetvoorraad. Na 8 tot 11 uur niet eten zijn deze suikervoorraden op en gaat het lichaam de vetreserves aanspreken en verbranden. Deze metabole toestand waarin je vet afbreekt en verbrandt wordt ook wel ketose genoemd en brengt positieve gezondheidseffecten met zich mee.
Fase 3: Langer dan 24 uur. Vet is nog steeds de belangrijkste energiebron, maar na 24 uur worden grotere hoeveelheden oude en kapotte cellen afgebroken en gerecycled. Dit cel recyclingproces wordt ook wel autofagie genoemd en vermindert de kans op de ziekte van Alzheimer.
Fase 4: Langer dan dagen. Na 48 uur niet eten produceer je tot wel 5 keer meer groeihormoon. De groeihormoonproductie wordt bevordert dankzij de ketonlichamen en het hongerhormoon ghreline.
Fase 5: Na 3 dagen. In deze fase gaat het lichaam oude afweercellen afbreken en nieuwe cellen aanmaken. Naast het verbranden van vet, gaat het lichaam nu ook eiwitten waaronder spieren afbreken. Dit proces heeft een grote invloed op de stofwisseling.
Hoe lang kan je zonder water
Water is cruciaal voor de regulatie van de lichaamstemperatuur, voor de eliminatie van giftige stoffen en water houdt daarnaast de spijsvertering in stand.
Hoewel we voor 60 procent uit water bestaan kan een verlies van slechts 3 procent al tot uitdroging leiden.
Symptomen van “extreme” uitdroging kunnen al optreden na een daling van 10% van de “adequate” hydratatie.
Een mens kan ongeveer drie tot vier dagen zonder water. Dit kunnen enkele dagen meer of minder zijn afhankelijk van:
- omgevingstemperatuur
- lichamelijk waterverbruik
- lichamelijke activiteit
Vanaf dag drie neemt de kans toe op orgaanfalen. In extreme gevallen kunnen mensen zoals ademhalisten langer dan een week zonder water.
Bereidt je voor als je niet eet
Verdiep je en bereid jezelf voor op het vasten voordat je er mee begint, zelfs als het maar kort is.
Neem geen blind advies aan van de mensen die hun eerste vastenkuur zonder complicaties hebben doorstaan.
Iedereen die de eerste keer vasten makkelijk doorkomt zonder enige voorbereiding heeft gewoon geluk gehad. Een radicale verandering in dieet is namelijk erg belastend voor het lichaam.
Vasten onderneem je niet zomaar op basis van een enkel artikel, hoe overtuigend de bron ook mag zijn.
Als je van plan bent om langdurig (meer dan een paar dagen) te vasten zonder water moet je dat alleen doen onder medisch toezicht.
Take home message
Na hoeveel dagen niet eten je precies flauw valt hangt af van je gezondheid, stofwisseling, leeftijd, omstandigheden, gewicht, medische geschiedenis, laatste maaltijd en of je water drinkt.
Je kan binnen 1 dag flauwvallen als je een ontregelde bloedsuikerspiegel of bloedarmoede hebt. Maar gezonde individuen worden hier pas gevoelig voor na 3 tot 5 dagen zonder eten.
Tijdens de eerste week van het vasten kan orthostatische hypotensie optreden wanneer je opstaat vanuit liggen of zelfs zitten. Als gevolg wordt je licht in het hoofd of val je flauw.
Je kan drie weken zonder eten en slechts drie dagen zonder water.
Over Diederik
Diederik heeft een medisch-wetenschappelijke achtergrond.
Bronnen
Peel, M. (1997). Hunger strikes: Understanding the underlying physiology will help doctors provide proper advice.
Lieberson, A. D. (2004). How long can a person survive without food. Scientific American, 8.
Alirezaei, M., Kemball, C. C., Flynn, C. T., Wood, M. R., Whitton, J. L., & Kiosses, W. B. (2010). Short-term fasting induces profound neuronal autophagy. Autophagy, 6(6), 702-710.
Glick, D., Barth, S., & Macleod, K. F. (2010). Autophagy: cellular and molecular mechanisms. The Journal of pathology, 221(1), 3-12.
Armstrong, L. E., & Johnson, E. C. (2018). Water intake, water balance, and the elusive daily water requirement. Nutrients, 10(12), 1928.
Shaheen, N. A., Alqahtani, A. A., Assiri, H., Alkhodair, R., & Hussein, M. A. (2018). Public knowledge of dehydration and fluid intake practices: variation by participants’ characteristics. BMC public health, 18(1), 1346.
Riebl, S. K., & Davy, B. M. (2013). The hydration equation: Update on water balance and cognitive performance. ACSM’s health & fitness journal, 17(6), 21.
Noakes, T. D. (2010). Is drinking to thirst optimum?. Annals of Nutrition and Metabolism, 57(Suppl. 2), 9-17.